‘Studeren in het buitenland opent letterlijk je blik op de wereld’ – Annegien Tegelaar-Prins.
Ik heb Annegien niet gekend, maar ik kan deze uitspraak alleen maar beamen. Het afgelopen half jaar – van augustus 2009 tot en met februari 2010 – heb ik in Tokio, Japan gewoond en aan de Keio University gestudeerd als uitwisselingsstudent voor één semester. Voor mij is het één groot avontuur geweest dat mijn stoutste verwachtingen overtrof. Een avontuur dat begon op 24 augustus 2009 toen ik op Schiphol afscheid nam van mijn familie en op het KLM-toestel met bestemming Tokio, Japan stapte.
Na een vlucht van twaalf uur arriveerde ik met een fikse jetlag eindelijk op Narita Airport, het internationale vliegveld op zo’n 80 kilometer afstand van Tokio. Omdat ik twee weken eerder naar Japan was afgereisd dan vereist door Keio University had ik voldoende tijd om rond te reizen en wat van Japan te zien. Daartoe nam ik de shinkansen (hogesnelheidstrein) naar Kyoto, ‘de culturele hoofdstad van Japan’. Vooraleer naar Tokio af te reizen bracht ik daar twee geweldige (en bloedhete!) weken door in een home stay bij een Japanse.
Eenmaal in Tokio nam ik mijn intrek in Willing Setagaya, het aan mij door Keio University toegewezen studentenhuis (dormitory) in Setagaya, één van de 23 speciale wijken van Tokio. Met enkel grote éénpersoonskamers met eigen keuken en badkamer is dit studentenhuis zeer comfortabel om te wonen. Hoewel men wel aardig ver moet kunnen gooien ligt een mooi park (een zeldzaamheid in de ‘concrete jungle’ Tokio) op steenworp afstand van Willing Setagaya,. De wandeling van Willing Setagaya naar het park is slechts tien minuten en zeker de moeite waard. In de nabije omgeving zijn verder vele winkels, restaurants, en bars te vinden. Daarnaast is Willing Setagaya slechts enkele minuten verwijderd van een snelle verbinding met Shibuya, een populair uitgaanscentrum. Helaas komen het comfort en de voorzieningen tot uiting in de huur die studenten moeten betalen om te wonen in Willing Setagaya: omgerekend zo’n 520 euro per maand. En dit is slechts de helft van de werkelijke huur, daar Keio University de andere 50% van de huur betaald.
De eerste weken aan de universiteit stonden vooral in het teken van introducties, papierwerk en feestjes. Omdat de colleges pas twee weken na aankomst in Tokio aanvingen had ik genoeg tijd om in en rond Tokio Japanse vrienden te ontmoeten en toeristische trekpleisters te bezoeken. Eind september vingen de colleges aan met voor mij een programma van negen vakken per week van anderhalf uur. Alle vakken die ik volgde werden in het Engels gegeven en vielen onder de Japanese Studies of onder de International Studies. Gedurende mijn studie aan Keio University heb ik mijn kennis over Japan in een breed scala van onderwerpen kunnen verbreden en verdiepen. Slechts één van de vakken werd afgesloten met een paper: voor alle vakken diende een final term paper te worden geschreven in aanvulling op mid term papers, debatten, presentaties enzovoorts. De manier van college geven en de wijze van beoordeling verschillen kortom sterk van de Erasmus Universiteit.
Zoals gezegd werden al mijn colleges in het Engels gegeven daar mijn Japans van een basisniveau was (‘overlevings Japans’). Voor vertrek naar Japan had ik zes maanden Japans op mezelf gestudeerd, waarmee ik een heel eind ben gekomen in Japan. Natuurlijk kreeg ik voldoende kansen om Japans te spreken en werd soms simpelweg gedwongen om Japans te spreken. Veel (vooral oudere generaties) Japanners kunnen namelijk geen Engels terwijl de jongere generaties het liever niet spreken of de taal ook niet machtig zijn. Het is dus zeer aan te bevelen wat Japans te leren voor vertrek naar Japan!
Naast studie was er natuurlijk ook genoeg tijd voor vermaak en excursies: zelfs in de winter ben ik menigmaal er op uitgetrokken met Japanse vrienden om toeristische trekpleisters te bezoeken. Dit omdat het weer in Tokio alle maanden zeer goed was: zelfs hartje winter was er een strakblauwe lucht boven Tokio te bespeuren begeleid door een stralend zonnetje. Zodoende bracht ik bezoeken aan de tempels van Nikko, de havenstad Yokohama, de prachtige natuur op en rondom Mount Takao, de dierentuin in Ueno en Disneyland Tokio, terwijl ik Nieuwjaar in Kyoto doorbracht.
Tot mijn grote spijt kwam mijn verblijf in Japan begin februari ten einde omdat ik terug moest keren naar Rotterdam om aldaar mijn studie geschiedenis af te maken. Ik had graag langer willen blijven in Japan maar helaas was dit niet mogelijk. Het (relatief) korte verblijf in Japan is dan ook het enige negatieve aspect van mijn studiereis. Onverwachts duurde mijn verblijf in Japan echter vijf dagen langer dan gepland omdat ik op weg naar het vliegveld erachter kwam dat ik mijn paspoort verloren was. Zodoende kon ik nog bijna een week langer vertoeven in Tokio. Op 9 februari vloog ik uiteindelijk toch terug naar Nederland alwaar ik werd ontvangen door familie en vrienden en een ijzig koude Nederlandse winter.
‘Studeren in het buitenland opent letterlijk je blik op de wereld’
Japan en Nederland verschillen zoveel van elkaar dat een vergelijking eigenlijk niet opgaat. Er zijn wel duizend verschillen op te noemen tussen Japan en Nederland. Laat ik er mee volstaan dat het verblijf in Japan mijn ogen heeft geopend en mijn horizon heeft verbreed. Nederland lijkt opeens een erg klein land dat technologisch helemaal niet zo innovatief is, Rotterdam een dorp vergeleken bij het nooit slapende Tokio met haar meer dan dertig miljoen inwoners. De reden dat ik mijn studiereis naar Japan als het grootste avontuur uit mijn leven tot nu toe beschouw is dat ik in een krap half jaar in Japan meer heb gezien en gedaan dan vele jaren in Nederland bij elkaar. Daarnaast heb ik veel nieuwe mensen leren kennen (voornamelijk Japanners) van wie velen goede vrienden zijn geworden.
Op uitwisseling gaan naar het buitenland betekent niet alleen studeren aan een buitenlandse universiteit en het volgen van buitenlandse colleges, maar ook leven en wonen in een ander land met een andere historie en cultuur dan Nederland. Doordat je je moet aanpassen aan een nieuwe omgeving en uit het bekende wordt gehaald, moet je opeens van alles zelf regelen met uiteenlopende soorten mensen in een ‘vreemde’ taal. Hierdoor kom je in contact met mensen die je nog niet kende en met nieuwe gebruiken, gewoontes en ideeën. Op uitwisseling gaan is dus een ideale gelegenheid voor zelfontplooiing, zowel persoonlijk als academisch. Kortom: op uitwisseling gaan naar een buitenlandse universiteit is een zeer waardevolle aanvulling op een Nederlands studieprogramma. Het is een persoonlijke en academische verrijking, en een onvergetelijke ervaring mits je er zelf wat van maakt. Bovenal is het een avontuur dat ik iedere student van harte gun.
Mijn uitwisseling aan de Keio University werd mede mogelijk gemaakt door het ATP-fonds, het A.A. Van Beek-fonds en het Stimuleringsfonds FKHW. Ik ben deze fondsen zeer erkentelijk voor hun gulle bijdrage.
Martijn Huisman
17-02-2010